Samir Əliyev: “Monitorinq Qrupunun hazırladığı hesabat kifayət qədər sərtliyi ilə seçilir”

“Musavat.com"a açıqlamasında İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım İctimai Birliyinin eksperti Samir Əliyev bildirib ki, oktyabrın 17-nə keçirilməsi planlaşdırılan müzakirələr kifayət qədər gərgin olacaq və sonunda Azərbaycanın üzərinə götürdüyü öhdəlikləri icra etməsi üçün müvafiq sənəd qəbul olunacaq. Onun sözlərinə görə, Avropa Şurasının Monitorinq Qrupu üzv ölkələrdə dövrü olaraq monitorinq aparır və üzv-ölkələrin öhdəlikləri nə dərəcədə yerinə yetirdiklərini yoxlayır. “Azərbaycanda ilk monitorinq 2002-ci ildə keçirilib və monitorinq nəticələrinə görə hökumət Avropa Şurasına qəbul olarkən üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirmir. 2003-cü ildə Şura Azərbaycana bununla tövsiyələr də vermişdi. Artıq həmin müddətdən 10 ilə yaxın zaman keçib. Sonuncu dəfə monitorinq qrupu bu ilin aprelində ölkəmizə gəldi və qiymətləndirmə apardı. Monitorinq zamanı müxtəlif dövlət qurumları, QHT-lər, bələdiyyələrlə görüşlər keçirdilər. Monitorinqin nəticəsi onu göstərdi ki, Azərbaycanda 2003-cü ildə verilmiş Tövsiyəyə demək olar ki, əməl etməyib”,- deyən ekspertin sözlərinə görə, təmsil olunduğu Bələdiyyələrin İnkişafı Naminə QHT Alyansı (BİNA) sonuncu monitorinq hesabatının hazırlanmasında yaxından iştirak edib. 

S.Əliyevin fikrincə, Azərbaycanda yerli özünüidarənin vəziyyətinə dair hazırlanmış hesabat kifayət qədər sərtliyi ilə seçilir: “Əvvəlki hesabatların hazırlanmasında Qrup üzvləri xeyli əziyyət çəkiblər. Bunun da əsas səbəbi yerli özünüidarənin vəziyyəti ilə bağlı alternativ fikrin olmaması olub. Sonuncu missiya zamanı isə bələdiyyə sahəsində ixtisaslaşmış QHT-lərin olması imkan verib ki, hesabatda real vəziyyət əksini tapsın. Hesabatda bələdiyyələrin mövcud vəziyyətinin dözülməz olması qeyd edilməklə yanaşı 2003-cü ildən bəri yerli özünüidarənin inkişafı istiqamətində hər hansı irəliləyişin olmadığı vurğulanır”.

Ekspertə görə, Avropa Şurasının müxtəlif təmsilçiləri ilə aparılan söhbətlərin nəticəsi göstərir ki, onlar Azərbaycanda yerli idarəetmənin vəziyyətindən çox narahatdırlar: “Qurum Azərbaycandan əksmərkəzləşmə islahatlarının gözləməsinə rəğmən ölkədə mərkəzləşmə prosesləri gedir. Prezidentin iyunun 6-da təsdiq etdiyi “İcra hakimiyyətləri haqqında” Əsasnamə xüsusilə narahatçılıq doğurur. Onlar görürlər ki, hökumətin addımı səlahiyyətlərin bir əldə cəmlənməsinə yönəlib. Bələdiyyələr səlahiyyətsiz, gücsüz, pulsuz, qapazaltı bir quruma çevriliblər”.

Sessiyanın nəticəsinə toxunan ekspert hesab edir ki, müzakirələrin nəticəsi olaraq Qətnamə qəbul edəcək və islahatların aparılması üçün Azərbaycana tövsiyələr verəcəklər. “Azərbaycan 2001-ci ilə Yerli özünüidarəyə dair Avropa Xartiyasına qoşulub və bununla da öhdəlik götürüb ki, Xartiyanın müddəalarını yerinə yetirəcək. Konqres də Sessiyada bu məsələni qaldıracaq və Xartiyanın tələblərinin yerinə yetirməklə bağlı Azərbaycan üzərində öhdəlik qoyacaq. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq bu dəfə yaxından nəzarət edəcək ki, hökumət öhdəlikləri yerinə yetirsin. Bunun üçün növbəti mərhələdə post-monitorinq aparılacaq. Yəni hökumət fikirləşməsin ki, 2003-cü ildə olduğu kimi öhdəlikərdən boyun qaçıraca biləcəklər.

Konkret tələblərə gəlincə, S.Əliyev bildirdi ki, ilk növbədə Bakı şəhərində mer seçkisinin keçirilməsi qeyd ediləcək. “Azərbaycan Avropa Şurasının yeganə ölkəsidir ki, paytaxta mer yox, icra hakimiyyəti başçısı rəhbərlik edir. Bakıda meriya institutu yaradılmayıb. Bundan başqa bələdiyyələrin səlahiyyətlərinin artırılması, maliyyə imkanlarının genişləndirilməsi tələbi sənəddə əksini tapacaq. İcra hakimiyyətlərlə paralelliyin aradan qaldırılması, bələdiyyələrin statusunun dəqiqləşdirilməsi, bir sözlə əksmərkəzləşmə islahatlarının aparılması veriləcək Tövsiyənin əsasəını təşkil edəcək”.