Dövlət Neft Fondu daha bir bahalı mülk alıb. Fond Moskva şəhərində “Tverskaya 16” ünvanında yerləşən “Qalereya Aktyor”ofis-ticarət mərkəzini 133 milyon ABŞ dollarına əldə edib.

2012-ci il ərzində hökumətin çoxsaylı alış və satışları olsa da, onların arasında ən çox diqqət çəkəni Dövlət Neft Fondunun alışları olub. İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin ilin yekunları ilə bağlı hesabatında göstərilir ki, ilin ən böyük alışı Dövlət Neft Fondu tərəfindən həyata keçirilib. Dövlət Neft Fondunun investisiya siyasətində dəyişiklər ediləndən sonra Fond əvvəlcə 10 ton qızıl, sonra isə dünyanın müxtəlif şəhərlərində daşınmaz əmlaklar alıb. Onlardan biri - Fondun Paris şəhərinin Vandom meydanı 8 ünvanında yerləşən, dəyəri 135 milyon avro təşkil edən ofis və ticarət obyektlərindən ibarət daşınmaz əmlak kompleksinin satın alınmasına dair razılığı barədə yayılan informasiyalar bir müddət mətbuatın gündəmində qalıb.

Qeyd edək ki, dövlət başçısının 2011-ci il 29 dekabr tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş Neft Fondunun İnvestisiya Siyasəti Neft Fonda investisiya portfelinin məcmu dəyərinin 5faizə qədərini daşınmaz əmlaka investisiya etməyə imkan verir. Bunun nəticəsi olaraq Neft Fondu dekabr ayından başlayaraq müxtəlif ölkələrdə daşınmaz əmlak alışına başlayıb. Artıq yola saldığımız ilin son ayında Fond 3 belə əmlaka sahib olub. İlk əmlak Londonun West End səmtində 177 milyon 350 min funt sterlinq dəyərində olan ofis kompleksi olub. Üstündən bir neçə gün keçmiş Fondun Parisdə ikinci əmlaka sahib olub. Bu əmlakın dəyəri 135 milyon avro təşkil edib. Üçüncü və hələki sonuncu alqı-satqı Moskvada həyata keçirilib. Rusiya paytaxtının bahalı ərazilərinə malik ərazilərdə, konkret olaraq “Tverskaya 16”ünvanında yerləşən  “Qalereya Aktyor”ofis-ticarət mərkəzi 133 milyon ABŞ dollarına alınıb. Ümumilikdə bu əməliyyatların dəyəri ümumilikdə təxminən 580 milyon dollar olan dollara bərabərdir.

Fondun xüsusilə sonuncu alqı-satqı əməliyyatı bir sıra müzakirələrə yol açıb. Buna səbəb Rusiyanın mətbuatında Colliers İnternational şirkətinin ekspertinin açıqlaması olub. Belə ki, şirkətin nümayəndəsi Anna Orlova mətbuata açıqlamasında təmsil etdiyi şirkətin ekspertlərinin “Qalereya Aktyor”ofis-ticarət mərkəzini 100-105 milyon dollar dəyərində qiymətləndirdiyini bildirib. Halbuki Neft Fondu bu əmlakın 133 milyon dollara aldığını açıqlayıb. Fərqin 30 milyon dollardan çox olması nə ilə əlaqədardır?
İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım İctimai Birliyinin eksperti, iqtisadçı Samir Əliyev “Yeni Müsavat” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, Colliers İnternational şirkəti dünyada kifayət qədər tanınıb, kommersiya təyinatlı daşınmaz əmlaklar üzrə konsaltinq şirkətdir. Şirkətin dünyanın 62 ölkəsində 522 şöbəsi var. Belə şirkətin ekspertlərinin qiymətləndirməsini qeyri-ciddi qarşılamaq düzgün olmazdı.

Ekspertə görə, Fondun sonuncu əməliyyatını heç də uğurlu saymaq olmaz: “Ticarət obyektinin bir sıra çatışmazlıqları mövcuddur. Əvvəla, maşın saxlanması üçün park yeri yoxdur. İkincisi, faydalı sahənin həcmi 60 faiz təşkil edir ki, bu da rentabelliyə təsir göstərir. Üstəgəl, tikilinin biznes üçün çox da optimal olmaması da mənfi hal hesab edilir. Alınmış obyektin çatışmazlıqlarından biri də uzunmüddətli icarə müqavilələrinin mövcudluğudur. Bu o deməkdir ki, Azərbaycan tərəfi qiyməti dəyişə bilməz”.

S.Əliyev obyektin rəqabət şəraitində satılmadığını dilə gətirib: “Bu obyekt ilin əvvəlində satışa çıxarılmışdı. Bu vaxta qədər Neft Fondundan savayı onu almaq istəyində olan alıcıya rast gəlinməyib. Artıq oktyabrdan başlayaraq Fondun adı hallanmaya başlayıb. Məşhur ərazidə yerləşən obyektin uzun müddət satılmaması və alınmasına marağın az olması və ən nəhayət dəyərindən baha alınması narahatçılıq doğuran məqamlardan biridir”.

Ekspertin fikrincə, diqqəti çəkən məqamlardan biri də “Tverskaya, 16” Səhmdar Cəmiyyətin (SC) səhmlərinin 100 faizinin alınmasıdır. “Xəbərlərdə qeyri-müəyyənlik var. Əgər təkcə binanın alınmasından söhbət gedirsə, məsələ bir qədər sadədir. Yox əgər hansısa səhmdar cəmiyyətin səhmlərinin alınmasından söhbət gedirsə, artıq vəziyyət bir az mürəkkəbləşir. Adıçəkilən səhmdar cəmiyyətinin nizamnamə kapitalı 159,8 milyon rubldur. Alınan bina isə cəmiyyətin yeganə aktividir. Problem SC-nin başqa qurumlar qarşısında öhdəliklərinin hansı səviyyədə olmasıdır. Yəni həmin SC-nin kreditor borcu ilə bağlı vəziyyət nə yerdədir? Digər məsələ vergitutma ilə bağlıdır. Məlumatda bildirilir ki, əmlak illik icarə haqqından 9,6 milyon ABŞ dolları toplayacaq. Əvvəla, həmin haqlardan vergi tutulur. Ümumi dövriyyə ƏDV-yə, fəaliyyətin nəticələri isə mənfəət vergisinə cəlb ediləcək. Görünür, illik mənfəətin 4-5 milyon dollar olması səbəbindən Colliers İnternational təşkilatı həmin obyektə 100-105 milyon dollar qiymət qoyub. Çünki qiymətləndirmə prinsiplərindən biri də obyektin illik qazancına görə onun bazar dəyərini müəyyən etməkdir. Deməli, Colliers International təşkilatının müəyyən etdiyi bazar dəyəri daha realdır”.

Sonda ekspert qeyd etdi ki, vətəndaş cəmiyyəti Neft Fondunun daşınmaz əmlak alması məsələsini daim diqqətdə saxlamalıdır. 
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin rəhbəri Vüqar Bayramov isə bildirib ki, hazırda Neft Fondunun aldığı əmlaklar barədə tədqiqat aparırlar.