“B?l?diyy? torpaqlar?n?n h?rraclar vasit?sil? sat??? v? ya icar?y? verilm?si qaydalar?n?n q?bulunu l?ngitm?si n?tic?sind? b?l?diyy?l?r? d?ymi? ziyan? öd?m?k üçün dövl?t onlara kompensasiya öd?m?lidir” – bu bar?d? “?qtisadi forum” jurnal?na aç?qlamas?nda ?qtisadi T???bbüsl?r? Yard?m ?ctimai Birliyinin eksperti Samir ?liyev bildirib.
Ekspertin fikrinc?, “Büdc? sistemi haqq?nda” qanunun 32.4-cü v? “B?l?diyy?l?rin maliyy?sinin ?saslar? haqq?nda” qanunun 6.3-cü madd?sin? gör?, icra hakimiyy?ti orqanlar?n?n q?bul etdikl?ri q?rarlar n?tic?sind? yerli büdc?l?rin g?lirl?rinin azalmas? v? ya x?rcl?rinin artmas? ba? verdikd?, uy?un azalma v? ya artma m?bl??l?ri bu q?rarlar? q?bul ed?n orqanlar t?r?find?n kompensasiya olunur. Prezidentin 23 oktyabr 2007-cil tarixli s?r?ncam?na ?sas?n b?l?diyy?l?r mülkiyy?tind? olan torpaqlar? ancaq h?rraclar v? müsabiq?l?r yolu il? sata v? ya icar?y? ver? bil?r. S?r?ncamda Nazirl?r Kabinetin? h?rraclar?n v? müsabiq?l?rin keçirilm? qaydalar?n? haz?rlamas? tövsiy? olunurdu. S?r?ncam?n icras? olaraq ?dliyy? Naz?rliyi b?l?diyy?l?r? r?smi m?ktub gönd?r?r?k dekabr?n 1-d?n etibar?n torpaq sat???n? saxlamaqla ba?l? müraci?t etmi?di. Ancaq h?rraclar?n v? müsabiq?l?rin keçirilm? qaydalar?n? haz?rlamas? prosesi xeyli uzand? v? yaln?z 16 aydan sonra, 2009-cu ilin aprelind? ilk h?rrac keçirildi.
S.?liyev hesab edir ki, bu q?rar n?tic?sind? yerli büdc?nin g?lirl?rind? k?skin azalma mü?ahid? edilib: ”2008-ci ild? yerli büdc?nin g?lirl?ri 57,4% icra olunub. 2007-ci ill? müqayis?d? büdc? g?lirl?ri 14% azalaraq 43,1 milyon manat t??kil edib. B?l?diyy? ?mlak?n?n v? torpa??n?n öz?ll??dirilm?sind?n daxilolmalar 30 milyon manat proqnozla?d?r?lsa da, 47,8% (14,4 milyon manat) icra olunub. Bu is? o dem?kdir ki, b?l?diyy? büdc?l?ri 2008-cil ild? t?xmin?n 16 milyon manat m?bl??ind? g?lirl?rini itiribl?r. Dem?li, qanunvericiliyin t?l?bl?rin? uy?un olaraq höküm?t b?l?diyy?l?r? ?n az? 16 milyon manat h?cmind? kompensasiya öd?m?lidir”.
Dövl?t ?mlak?n?n Reyestri Xidm?tinin s?dri Arif Qara?ovun 2007-ci ilin dekabr?n 1-d?n sonra b?l?diyy?l?r t?r?find?n sat?lm?? torpaqlar?n dövl?t qeydiyyat?na al?nmayaca?? il? ba?l? m?tbuatda aç?qlamas?na münasib?t bildir?n ekspert qeyd edib ki, hökum?t b?l?diyy?l?rin d? v?ziyy?tini ba?a dü?m?lidir. Onun fikrinc?, günah?n t?kc? b?l?diyy?l?rin üz?rin? qoyulmas? düzgün deyil: “Dövl?t faktiki 2008-ci ild? b?l?diyy?l?r? ?mlaklar?n?n v? torpaqlar?n?n satma?a v? ya icar?y? verm?y? qada?a qoyub. Bu müdd?t ?rzind? ya t?cili h?rrac?n keçirilm? qaydalar?n? q?bul etm?li, ya da b?l?diyy?l?r? ?lav? kompensayiya verm?li idi. Ancaq bunlar?n heç biri edilm?di. B?l?diyy?l?r d? qada?aya baxmayaraq büdc? öhd?likl?rini yerin? yetirm?k m?qs?dil? 14 milyon manat d?y?rind? torpaq sat?blar”
Ekspert bu v?ziyy?td? 2 ç?x?? yolu t?klif edir: “Birinci yol ondan ibar?tdir ki, b?l?diyy?l?rin 2007-ci ilin dekabr?ndan b?ri satd??? torpaqlar?n n?tic?l?rini l??v edir v? onu h?rraclar vasit?sil? r?sml??dirir. ?v?zind? dövl?td?n proqnozla?d?rd??? 30 milyon manat h?cmind? kompensasiya al?r. ?kinci yolda is? bu müdd?t ?rzind? sat?lm?? torpaqlar sahibinin ad?na r?sml??dirilir, b?l?diyy?l?r? is? ?lav? olaraq 16 milyon manat öd?nilir. H?r iki variantda b?l?diyy?l?r? kompensasiya öd?nilm?lidir”.
Ekspertin fikrinc?, ?ks arqument göst?ril? bil?r ki, bu, büdc? g?lirl?rinin daimi itkisi deyil, 2009-cu ilin aprelind?n etibar?n b?rpa edilib v? kompensasiya ancaq daimi itiril?n g?lir m?nb?sin? gör? öd?nilir. ?st?nil?n halda müvafiq icra hakimiyy?tinin f?aliyy?tsizliyi n?tic?sind? b?l?diyy?l?rin 2008-ci maliyy? ilind? büdc? g?lirl?rind? azalma ba? verib. Bu s?b?bd?n d? x?rc öhd?likl?rinin bir qismi icra olunmay?b. ?kincisi, hökum?t bu vaxta q?d?r itirilmi? d?y?rin öd?nilm?si v? ya kompensasiyalar?n verilm?si hallar?n? özünd? ehtiva etdir?n s?n?d haz?rlamal? v? orada kompensasiya öd?nilm?li olan hallar?n detall? izah? göst?rm?li idi. Bu s?n?d ?sas?nda konkret olaraq bu situasiyada kompensasiya öd?m?y? borcu olmad???n? sübut etm?lidir. Üçüncüsü, bel? hallar?n g?l?c?kd? d? t?krarlanmas?na heç kim z?man?t vermir. T??ssüf ki, bel? hala keçmi?d? d? rast g?linib. M?s?l?n, 2006-c? ild? dövl?t yerli büdc?l?rin ?sas g?lir m?nb?si olan yol vergisini b?l?diyy?l?rin ?lind?n ald?, amma ?v?zind? onlara kompensasiya öd?m?di.
Son ill?r b?l?diyy?l?rin maliyy? imkanlar?n? art?r?lmas? ?v?zin? onun daha da m?hdudla?d?r?lmas? tendensiyas? mü?ahid? edilir.
1 USD
1 EUR
1 RUB
1 GBP
100 JPY
